[Николај]

Pre i posle: crkva Sv. apostola Petra i Pavla u Krivoj Reci. Dana 12. oktobra 1942. godine, pripadnici folksdojčerske SS-divizije "Princ Eugen" ušli su u selo Krivu Reku, u potrazi za štabom četničkog Rasinskog korpusa, pod komandom majora Dragutina Keserovića (operacija "Kopaonik"). Četnici su, međutim, na vreme bili upozoreni i selo su napustili pre dolaska Nemaca, izbegavši uništenje. U cilju odmazde za pružanje utočišta ustanicima, esesovci su Krivu Reku spalili, pobivši – na najsvirepije načine – sve u selu, uključujući i odojčad (odmazda je zahvatila i sela Mačkovac i Bačevce). Pre pokolja, oko 45 muškaraca, osumnjičenih za učešće u ustanku, zatvoreno je u staru seosku crkvu (sagrađenu 1618. godine i posvećenu Sv. apostolima Petru i Pavlu). Pobivši žene, decu i starce, folksdojčeri su zarobljene muškarce izveli napolje, streljali, a zatim njihova tela vratili u crkvu, koju su minirali. Dizanje hrama u vazduh ovekovečio je ratni dopisnik SS-a Homan. Stao je na sigurnu udaljenost od minirane građevine, i snimio je tačno trenutak pre i posle aktiviranja eksploziva. Na prvoj slici stara crkva se vidi poslednji put u celini, okružena dimom zapaljenog naselja (desno se vidi plamteći crkveni zvonik). Na drugoj slici bogomolja se više ne vidi, dok se zemlja, drveće i objektiv esesovskog fotografa tresu od detonacije. (Crkva, međutim, nije potpuno uništena; preživeo je veći deo zidova, i jedan deo fresaka.) Ovo je bila prva akcija "Princ Eugen" divizije. Zločin je izvršio I bataljon njenog 2. puka, pod komandom sadiste Riharda Kazerera (bataljon) i Augusta Šmidhubera (puk). Iako su zločinu lično prisustvovali, obojica su posle rata pred islednicima tvrdili da su tek naknadno saznali za njegovo izvršenje, prebacujući krivicu jedan na drugoga. Obešeni su u Beogradu, početkom 1947. godine. Komandant divizije, Artur Fleps, uhvaćen je i pogubljen od strane Sovjeta dve i po godine ranije. Krivorečka crkva je obnovljena, kao i celo selo, i dan-danas stoji na istom mestu. U staroj bogomolji, koja ove godine slavi četiri veka postojanja, svakog 12. oktobra vrši se svečani parastos žrtvama SS-divizije "Princ Eugen".

Tekst: Ivan Ž.

http://bandenkampf.blogspot.com/2018/12/